Cyber Monday: Online αγορές και συναλλαγές με ασφάλεια, της Ξανθής-Σοφίας Πέτσα

Πώς να επωφεληθείς από τις εκπτώσεις χωρίς κινδύνους

από Ευτυχία Παπαλουκά την Nov 27, 2021

Γράφει η Ξανθή-Σοφία Πέτσα, Actuarial Analyst

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς μας επηρεάστηκε και προσαρμόστηκε σε νέα δεδομένα και συνήθειες. Ειδικότερα, λόγω των περιορισμών της πανδημίας την τελευταία διετία, το ηλεκτρονικό εμπόριο μπήκε για τα καλά στη ζωή μας και «ανθίζει» ολοένα και περισσότερο μέχρι σήμερα. Πολλές επιχειρήσεις επένδυσαν στην ψηφιοποίηση των δραστηριοτήτων τους, μέσω των e-shops, με αποτέλεσμα πλήθος καταναλωτών να στρέφονται στο διαδίκτυο για να βρουν προϊόντα και αναγκαία αγαθά που επιθυμούν να αγοράσουν.

Μέσω των e-shops, εξασφαλίζεται η δυνατότητα αναζήτησης προσφορών και καλύτερων τιμών, η άμεση σύγκριση προϊόντων, οι εύκολες και γρήγορες συναλλαγές, τα οποία είναι παράγοντες που καθιστούν τις online αγορές δημοφιλείς και ελκυστικές σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού.

Σύμφωνα με στοιχεία του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GRECA), το 2019 η Ελλάδα πήρε την 7^η θέση σε ρυθμό ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου με αύξηση 25%, ενώ το 51% των καταναλωτών έκανε ηλεκτρονικές αγορές. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Έκθεση Ηλεκτρονικού Εμπορίου, το 2021 η Ελλάδα είχε τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στον κύκλο εργασιών για το ηλεκτρονικό εμπόριο (77%).

Διανύοντας τον Νοέμβριο, κατεξοχήν μήνα εκπτώσεων και πλησιάζοντας στην Cyber Monday, οι καταναλωτές σπεύδουν να επωφεληθούν των εκπτώσεων, ενόψει των εορτών. Ενδεικτικά, τον Νοέμβριο του 2020, οι πλατφόρμες αναζήτησης προϊόντων κατέγραψαν αυξημένη κίνηση κατά 32%, ενώ οι πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν μέσω αυτών αυξήθηκαν κατά 63%.

Μάλιστα, ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου κατέγραψε άνοδο 154,9% στην αξία των online αγορών για την εβδομάδα της Cyber Monday 2020, σε σχέση με τον μέσο όρο της προηγούμενης περιόδου. Σε συνδυασμό με το lockdown και τα κλειστά καταστήματα, καταγράφηκε 43,6% μεγαλύτερος τζίρος στις ηλεκτρονικές αγορές σε σχέση με την Cyber Monday του 2019.

Ωστόσο, για κάθε θετικό του ηλεκτρονικού εμπορίου, υπάρχει και ο αντίποδας των κινδύνων και της εγκληματικότητας. Η χρήση του διαδικτύου είναι πια πολύ διαδεδομένη και σε άτομα που δεν έχουν τόση εξοικείωση με το περιβάλλον ή την εμπειρία και τις γνώσεις για να προστατευθούν απέναντι στους ηλεκτρονικούς κινδύνους, αυξάνοντας το ενδεχόμενο να πέσουν θύματα απάτης, ειδικά όταν οι επιτήδειοι συνεχώς εξελίσσουν τις μεθόδους «ψαρέματός» τους.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Forbes, οι διαδικτυακές απάτες με βάση την κλοπή ταυτότητας αυξήθηκαν κατά 282% μέσα στο 2020. Σύμφωνα με στοιχεία του GRECA, το 49% των Ελλήνων καταναλωτών ανησυχούν για την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων (GDPR), ενώ το 36% επιλέγει πληρωμή με αντικαταβολή στις online αγορές. Επιπλέον, το 75% των καταναλωτών θέτει ως σημαντικό παράγοντα επιλογής ηλεκτρονικού καταστήμ ατος, την εμπιστοσύνη, με τους καταναλωτές να ψάχνουν πολλές φορές τις αξιολογήσεις του καταστήματος και τις εμπειρίες προηγούμενων καταναλωτών σε μηχανές αναζήτησης ή και σε πλατφόρμες αναζήτησης προϊόντων (eCommerce 2020 ELTRUN, ΟΠΑ).

Το 2020, σε κοντινό διάστημα της Cyber Monday, παρατηρήθηκε αύξηση της τάξης του 80% σε κακόβουλες καμπάνιες phishing, μέσω των αυξημένων μηνυμάτων προσφορών. Μια αύξηση 200% σε προσπάθειες phishing έχει παρατηρηθεί τους τελευταίους 9 μήνες, με αποτέλεσμα να διοργανωθεί σύσκεψη στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.

Για τους παραπάνω λόγους, προς αποφυγή των δυσάρεστων εκπλήξεων και της απώλειας χρημάτων, είναι καλό να γνωρίζουμε τους διάφορους τρόπους με τους οποίους δρουν οι κυβερνοεγκληματίες:

Το κατάστημα μπορεί να μην υφίσταται: οι καταναλωτές ελκύονται από πολύ χαμηλές τιμές σε καταστήματα που μπορεί να μοιάζουν πολύ με γνωστά υπαρκτά καταστήματα. Κάνουν τις αγορές τους αλλά τα προϊόντα δεν παραδίδονται ποτέ.
Κλοπή ταυτότητας: ο καταναλωτής καλείται να δώσει τα στοιχεία της κάρτας του, τα οποία στη συνέχεια υποκλέπτονται για να πραγματοποιηθούν αγορές ή άλλες συναλλαγές χωρίς την έγκριση του καταναλωτή.

Φυσικά, έχουν θεσπιστεί νομοθετικές ρυθμίσεις που οφείλουμε να γνωρίζουμε από την Ευρωπαϊκή και την Ελληνική νομοθεσία για την προστασία του καταναλωτή και των προσωπικών του δεδομένων, μέσω της οδηγίας GDPR για τα προσωπικά δεδομένα ή της οδηγίας PSD2 που υποχρεώνει τους εμπόρους να προσφέρουν ισχυρή αυθεντικοποίηση για τις online πληρωμές.

Η χρήση πιστωτικής κάρτας για τις ηλεκτρονικές αγορές, η αναζήτηση αξιολογήσεων από άλλους καταναλωτές και η επιλογή καταστημάτων με σήματα πιστοποίησης είναι τα αρχικά βήματα που μπορεί κανείς να κάνει για ενισχυμένη ασφάλεια στις αγορές του. Επίσης, είναι σημαντικό οι καταναλωτές να ενημερώνονται για τις απάτες, τις κακόβουλες καμπάνιες και ποια είναι τα σημάδια που πρέπει να προσέχουν στις διαδικτυακές τους δραστηριότητες (παράξενες URL διευθύνσεις, emails με περίεργα ονόματα αποστολέων, ιστότοποι με ορθογραφικά λάθη).

Μάλιστα, υπάρχουν ασφαλιστικές εταιρίες που αποζημιώνουν με χαμηλό κόστος που πολλές φορές δεν ξεπερνά τα 30€ ετησίως, σε περιπτώσεις ηλεκτρονικών πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν, χωρίς την έγκριση του καταναλωτή, ή σε περιπτώσεις που ο καταναλωτής δεν παρέλαβε ποτέ την παραγγελία του και προσφέρουν τεχνική υποστήριξη, σε περιπτώσεις παραβίασης των προσβάσεων των τραπεζικών λογαριασμών αλλά και των λογαριασμών στα κοινωνικά δίκτυα.

Με τη σωστή ενημέρωση, μερικά απλά εργαλεία και τα κατάλληλα μέτρα προστασίας, μπορούμε να απολαύσουμε την αμεσότητα, την άνεση και την ταχύτητα των συναλλαγών και δεν υπάρχει λόγος να περιοριστούμε στις ηλεκτρονικές αγορές για τον φόβο μιας πιθανής απάτης.

Πηγές