Πριν δύο εβδομάδες, δύο ημέρες μετά τα τελικά αποτελέσματα του πρώτου γύρου των Γαλλικών Προεδρικών Εκλογών, είχα προσπαθήσει να κάνω μια πρώτη αποτίμηση τους αλλά και μια εκτίμηση ενόψει του δεύτερου γύρου (στο άρθρο: Γαλλικές Εκλογές 2022: Η Σημασία Τους Και Οι Προοπτικές Τους).Την Κυριακή του Πάσχα διενεργήθηκε ο δεύτερος γύρος με αντιπάλους, ως γνωστόν, τον Εμανουέλ Μακρόν και την Μαρίν Λεπέν. Το αποτέλεσμα ήταν αυτό που οι περισσότεροι περιμέναμε, οι περισσότεροι, νίκη του απερχόμενου Προέδρου: Όντως ο Μακρόν κέρδισε με17 μονάδες διαφορά, με ποσοστό 58,5% έναντι της ακροδεξιάς υποψηφίου, που συγκέντρωσε 41,5%. Σε αυτό το σημείο οφείλω να πω πως – όπως είχα σημειώσει και στο άρθρο που παρέθεσα- ανέμενα μεν αυτή τη νίκη, αλλά με πιο «μαζεμένη διαφορά».
Το αποτέλεσμα έχει πολλές αναγνώσεις, αναλόγως την οπτική γωνία που κοιτάει ο καθένας.Αρκετοί μιλούν για κέρδη της Λεπέν, θέτοντας υπόψη την άνοδο κατά 7 μονάδες σε σχέση με το ποσοστό της στον β’ γύρο του 2017.
Όπως 7 είναι και οι μονάδες που έχασε σε ποσοστό ο Πρόεδρος Μακρόν εν συγκρίσει με το 2017.Η αλήθεια όμως βρίσκεται στη μέση. Όπως ανέφερα και άλλοτε, χρειάστηκε η Λεπέν να «λειάνει» αρκετές από τις ακραίες απόψεις του παραδοσιακού λεπενισμού, για να προσεγγίσει εγγύτερες μάζες. Απόψεις που φαινομενικά ήταν λίγο πιο μακριά από αυτό που είχαμε συνηθίσει από τον πολιτικό της βίο. Όμως ο ευρωσκεπτικισμός της, οι ακραία εθνικιστικές θέσεις και ο λαϊκισμός για προσέλκυση ψήφων δεν ήταν δυνατό να κρυφτούν, για αυτό και η γαλλική κοινωνία ανανέωσε την εμπιστοσύνη της στο Γάλλο Πρόεδρο.
Από την άλλη η πτώση του Μακρόν σε σχέση με το 2017 ήταν αναμενόμενη και έχει λογική εξήγηση. Είχα κάνει άλλωστε λόγο για αυτό και στην προηγούμενη ανάλυση. Ο Μακρόν εξ αρχής της θητείας του είχε να αντιμετωπίσει δυσκολίες (κίνημα «κίτρινων γιλέκων», απεργίες) που συνεχίστηκαν (πανδημία, πόλεμος στην Ουκρανία). Επιπλέον όντως φάνηκε να δίνει πιο μεγάλη σημασία στην σταθεροποίηση της χώρας του στο διεθνές σκηνικό και όχι στα εσωτερικά ζητήματα. Με την ανανέωση της θητείας του έχει τη λαμπρή ευκαιρία να το πράξει και αυτό. Κάτι που άφησε να εννοηθεί και από το νικητήριο λόγο του κατά τη βραδιά ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων, λέγοντας πως θα είναι ο «Πρόεδρος όλων των Γάλλων», με προσπάθεια για μια «πιο οικολογική, πιο πράσινη αλλά και πιο παραγωγική Γαλλία».
Πεδίο δόξης λαμπρό και για τον Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος τελικά κατάφερε το αξιοσημείωτο: Είναι η μόλις τέταρτη φορά που επανεκλέγεται Γάλλος Πρόεδρος (Ντε Γκωλ, Μιτεράν, Σιράκ οι προηγούμενοι) και η πρώτη φορά μετά από είκοσι χρόνια. Και όλα αυτά επιτεύχθηκαν χωρίς να έχει πίσω του κάποιο από τα «παραδοσιακά κόμματα» αφού το κεντρώο «En Marche» ήταν ένα κίνημα, μια πολιτική πλατφόρμα του Προέδρου που μετεξελίχθηκε σε κόμμα μόλις το 2017 και ενόψει των τότε βουλευτικών εκλογών.
Εν σχέση με το πως κινήθηκαν οι ψηφοφόροι των άλλων υποψηφίων στο δεύτερο γύρο, τα πράγματα ήταν σε κάποιο βαθμό αναμενόμενα, ενώ υπήρξαν και εκπλήξεις: Από τους ψηφοφόρους του αριστερού Μελανσόν το 42% αυτών ψήφισαν Μακρόν (προτιμώντας την δημοκρατική επιλογή) και το 17% – όσο κι αν προξενεί εντύπωση- Λεπέν, προφανώς θέτονταςως βάση τον ευρωσκεπτικισμό. Το 7,1 % του έτερου ακροδεξιού υποψηφίου Ζεμούρ πήγε ατόφιο στην Λεπέν, οι ψηφοφόροι της κεντροδεξιάς Πρεκρές προτίμησαν κυρίως Μακρόν (με το 18% αυτών όμως να επιλέγουν Λεπέν), ενώ το ούτως ή άλλως ισχνό ποσοστό της Σοσιαλίστριας Ινταλγκό πήγε στον Μακρόν. Το παράδοξο είναι πως 9% όσων ψήφισαν Λεπέν την πρώτη Κυριακή είτε απείχαν είτε ψήφισαν..Μακρόν! Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την αυξημένη εν μέρει αποχή εξηγούν την άνετη επικράτηση του Προέδρου.
Και τώρα, τι; Κατ’αρχάς ακολουθεί το επόμενο «στοίχημα» για Μακρόν, Λεπέν και όλα τα υπόλοιπα κόμματα: Οι βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου, εκεί που όλοι θα μετρήσουν κατ ουσίαν τις δυνάμεις τους. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως στο ημι- προεδρικό σύστημα της Γαλλίας ο Πρόεδρος διορίζει μεν την Κυβέρνηση, αλλά αυτή πρέπει να έχει την αποδοχή της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
Αυτό έχει οδηγήσει στο παρελθόν σε παραδοξότητες, π.χ. ο Πρόεδρος να είναι Κεντροδεξιόςκαι ο Πρωθυπουργός Σοσιαλιστής ή το αντίστροφο. Μια παραδοξότητα που δεν συνάντησε ο Μακρόν στην πρώτη θητεία του. Και που δεν αναμένεται να συναντήσει και τώρα αφού, τουλάχιστον με τα ως τώρα δεδομένα, το κόμμα του (LREM) αναμένεται να εξασφαλίσει την κοινοβουλευτική αυτοδυναμία, με την Λεπέν να αυξάνει τις έδρες του Εθνικού Συναγερμού και τα παραδοσιακά κόμματα των Ρεπουμπλικανών και των Σοσιαλιστών να χάνουν δυνάμεις και την Αριστερά του Μελανσόν να βρίσκεται μεταξύ τρίτης και τέταρτης θέσης.
Ανακούφιση αλλά όχι εφησυχασμός: Η αλήθεια είναι πως τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη το αποτέλεσμα έγινε δεκτό με μεγάλη ανακούφιση.
Ο Εμανουέλ Μακρόν ως πολιτικό όν σηματοδοτεί τον φιλοευρωπαϊσμό, τον πολιτικό ορθολογισμό, τις μεταρρυθμίσεις, το όραμα για μια ευρωπαϊκή ολοκλήρωση αλλά ισότιμα καιφυσικά την πρόοδο και την ανάπτυξη εντός Γαλλίας. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε πως αποτελεί έμπρακτο σύμμαχο της χώρας μας με τις ελληνογαλλικές σχέσεις να βρίσκονται αυτή την εποχή στο ζενίθ.
Η νίκη του απέναντι στις δυνάμεις του λαϊκισμού, του ακραίου εθνικισμού, της ξενοφοβίας, του κυριαρχισμού είναι μια νίκη της Ευρώπης και της Δημοκρατίας. Όμως η Ευρώπη δεν θα πρέπει να εφυσηχαστεί από αυτή την μεγάλη νίκη. Τόσο όλη ΕΕ, όσο και ο Πρόεδρος Μακρόν έχουν την βαριά και σημαντική ευθύνη να δουλέψουν σκληρά – δεδομένων και των δύσκολων συνθηκών- ώστε η ευρωπαϊκή οικογένεια και τα κράτη- μέλη της να μεριμνήσουν για την πρόοδο, την ανάπτυξη και την ευημερία των πολιτών. Για να μην έχουν οι τελευταίοι «ευήκοα ώτα» σε ακραίες θέσεις, είτε προς την ακροδεξιά, είτε προς την ακροαριστερά.
Και μετά τον Μακρόν, τι; Αυτό είναι ένα ακόμη πολύ πρώιμο ερώτημα, καθώς ο Γάλλος Πρόεδρος τώρα ανοίγει την εποχή και δεύτερης και τελευταίας θητείας του. Σαφώς όμως είναι μια ερώτηση που το γαλλικό πολιτικό σύστημα θα κληθεί κάποια στιγμή να απαντήσει ουσιαστικά και συστημικά καθώς οι ακραίοι πάντα παραμονεύουν.
Χάρης Τσούλας 
Φιλόλογος, Καθηγητής Φροντιστηριακής Μέσης Εκπαίδευσης
Μέλος Δ.Σ. Παγκοσμίου Πολιτιστικού Ιδρύματος Ελληνισμού της Διασποράς
Συντονιστής για θέματα Επικοινωνίας και Ανίχνευσης Εκπαιδευτικών Αναγκών Μελών Ε.Κ.Ο της Γραμματείας Ειδικών Κομματικών Οργανώσεων ΝΔ
Αντιπρόεδρος στην τοπική οργάνωση ΝΔ Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας
