Προς την πορεία των Πανελλαδικών εξετάσεων: Με θάρρος και χωρίς φόβο, του Χάρη Τσούλα
Σε λίγες εβδομάδες, και συγκεκριμένα στις 3 Ιουνίου (για ημερήσια και εσπερινά ΓΕΛ) και στις 2 Ιουνίου (για ημερήσια και εσπερινά ΕΠΑΛ) ξεκινά η διαδικασία των φετινών Πανελλαδικών εξετάσεων. Μια διαδικασία που ολοκληρώνεται κατ ουσίαν στα τέλη του μήνα με την εξέταση και των ειδικών μαθημάτων.
Οι φετινές Πανελλαδικές εξετάσεις είναι η κατάληξη μιας ακόμη χρονιάς που ναι μεν μας επισκίασε η πανδημική κρίση του κορονοϊού, όμως η διδασκαλία έγινε υπό φυσιολογικές συνθήκες και χωρίς το – απαραίτητο αλλά επικουρικό- εργαλείο της τηλεκπαίδευσης.
Επιπλέον, από την τρέχουσα χρονιά θα υπάρξουν κάποιες αλλαγές: Έχουμε την επαναφορά των Λατινικών ως διδασκόμενο και εξεταζόμενο μάθημα (για το οποίο κάναμε αναφορά εδώ, στο πλαίσιο της
Ομάδα Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών.
Εκτός αυτού, ο συντελεστής βαρύτητας για κάθε πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα
καθορίστηκε από τη σύγκλητο του αντίστοιχου ΑΕΙ και διαφέρει από Σχολή σε Σχολή και από μάθημα σε μάθημα, κάτι που θα οδηγήσει και σε διαφοροποιήσεις και στα μόρια των υποψηφίων, ενώ διατηρείται κανονικά το μέτρο της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής.
Όλα τα παραπάνω μπορεί να μοιάζουν λίγο πολύπλοκα και αγχωτικά. Συνηθίζεται άλλωστε να αποκαλούνται από ΜΜΕ και γονείς κάθε χρόνο οι Πανελλαδικές εξετάσεις ως “Γολγοθάς”. Και όντως μπορεί για κάθε υποψήφιο και την οικογένεια του να μοιάζει η όλη πορεία προς τις εξετάσεις ως Γολγοθάς. Όμως στην ουσία δεν είναι. Είναι μια πολύ σοβαρή δοκιμασία, αναντίρρητα. Αλλά αποτελεί μια από τις πολλές δοκιμασίες και μάχες που καλούμαστε ή θα κληθούμε να δώσουμε στη συνέχεια, στην ενήλικη ζωή και εισερχόμενοι στην παραγωγική διαδικασία.
Στο παρόν άρθρο δεν θα αναφερθώ σε “μυστικές συνταγές επιτυχίας”, άλλωστε δεν υπάρχουν τέτοιες. Τα πράγματα είναι πάντα συγκεκριμένα. Σαφώς η ορθά δομημένη και διαρκής προετοιμασία, όχι μόνο κατά την Γ’ Λυκείου αλλά και τα προηγούμενα χρόνια παίζει σημαντικό ρόλο. Η μελέτη των τελευταίων ημερών δε καθορίζει το αποτέλεσμα, ούτε καλύπτει κενά προφανώς. Είναι απλά μια βοηθητική επανάληψη στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης προετοιμασίας.
Εξόχως καθοριστικής σημασίας είναι και το να έχει κατασταλάξει ο υποψήφιος στο τι θέλει να σπουδάσει, ποιο γνωστικό ή τεχνικό αντικείμενο του ταιριάζει καλύτερα. Η συνειδητοποίηση του «τι θέλω να κάνω», αναλόγως της κλίσης μου, των ενδιαφερόντων μου είναι πολύ σημαντική για τη συνέχεια. Πρώτα για την απόδοση και ακολούθως για την επιλογή της σχολής. Αν κάποιος μαθητής αντιμετωπίζει δίλημμα ή έχει διφορούμενη άποψη, καλό είναι να συμβουλευτεί κάποιον αρμόδιο καθηγητή στο σχολείο ή το φροντιστήριο και κατά προτίμηση ειδικό σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού, αν υπάρχει. Οπωσδήποτε να μην κινηθεί ανάλογα με τις τυχούσες επιδιώξεις της οικογένειας ή του φιλικού του κύκλου, που είναι εξαιρετικά πιθανό να
οδηγήσουν σε λανθασμένες επιλογές.
Η ηρεμία στο σπίτι και ιδιαίτερα κατά τις ημέρες των εξετάσεων, είναι ξεκάθαρα ένα πολύ σημαντικό στοιχείο. Η διαδικασία των Πανελλαδικών εκτός από το μαθητή επηρεάζει αναμφίβολα και το στενό συγγενικό του περιβάλλον. Η οικογένεια λοιπόν είναι αυτή που πρέπει να δώσει το «καλό παράδειγμα», φροντίζοντας για την κατά το δυνατό ησυχία και ηρεμία στο σπίτι και την παροχή των ιδανικών υλικών συνθηκών αλλά και της ψυχολογικής ενθάρρυνσης του μαθητή. Χωρίς εξάρσεις, χωρίς φασαρία και προπαντός με υπομονή.
Ευνόητο είναι πως οι καθιερωμένες συμβουλές για σωστή και ισορροπημένη διατροφή και ύπνο και τα τακτικά διαλείμματα στο διάβασμα μπορεί να μοιάζουν τετριμμένες είναι όμως αποτελεσματικές. Οτιδήποτε άλλο γίνει καθ υπερβολή (λίγος ύπνος, κακής ποιότητας φαγητό) δε βοηθά και μπορεί να επιφέρει σωματικές και νοητικές επιπτώσεις στον έφηβο.
Όπως ανέφερα και παραπάνω, το διάβασμα κατά τις ημέρες των εξετάσεων είναι μεν σημαντικό αλλά λειτουργεί εντελώς επικουρικά, ως μια τελευταία επανάληψη. Ειπώθηκε και πριν άλλωστε πως η όλη προεργασία έχει ήδη γίνει μέσα στην χρονιά αλλά και τα προηγούμενα χρόνια. Η τελευταία μελέτη λοιπόν είναι μια επισκόπηση της ύλης του εξεταζόμενου μαθήματος. Προσπάθεια για κάλυψη κενών την τελευταία στιγμή δημιουργεί άγχος και σύγχυση και μάλιστα χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα. Υπάρχουν πολλοί σχολικοί σύμβουλοι που υποστηρίζουν πως καλό είναι οι υποψήφιοι να μην ανοίγουν καν το βιβλίο τη ημέρα της εξέτασης! Προφανώς
προς αποφυγή επιπρόσθετης ψυχικής επιβάρυνσης. Ας ληφθεί υπόψη.
Σε σχέση με την θετική ψυχολογία του μαθητή, εκτός από την οικογένεια, μεγάλο ρόλο παίζει και ο ίδιος του ο εαυτός. Και πάλι μπορεί να μοιάζει κοινότυπο αλλά η θετική σκέψη είναι σημαντική. Είναι απολύτως σεβαστό και κατανοητό πως η δοκιμασία των Πανελλαδικών κάνει την αναφορά σε «θετική σκέψη» να μοιάζει άτοπη, δύσκολη ή και γραφική. Όμως όπως προανέφερα, οι Πανελλαδικές είναι μια από τις πολλές μάχες που καλούμαστε να δώσουμε στη ζωή μας.
Ίσως μοιάζει «βουνό», γιατί πιθανόν να αποτελεί την πρώτη σοβαρή δοκιμασία στην πορεία ενός 18χρονου εφήβου. Δεν θα είναι η μόνη όμως. Στοχοπροσήλωση λοιπόν, σχέδιο για το μέλλον, θετική σκέψη για το παρόν. Αποφεύγουμε ότι μας αποσπά την προσοχή και σκεφτόμαστε χωρίς ηττοπάθειες. Ακόμη και σε περίπτωση που κάτι, ω μη γένοιτο, δεν πάει καλά, καλό είναι να έχει υπόψη του ο μαθητής πως μια πιθανή αποτυχία δεν καθορίζει συνολικά το μέλλον του. Υπάρχουν και άλλες ευκαιρίες στην ζωή, αρκεί να τις αξιοποιούμε.
Έγραψα και στην αρχή πως όλα όσα θα αναφερθούν δεν αποτελούν μυστικές συνταγές επιτυχίας. Είναι πρακτικές απλές συμβουλές προερχόμενες από την μαθητική και εκπαιδευτική εμπειρία.
Όλοι μαζί λοιπόν, μαθητές, γονείς αλλά και εκπαιδευτικοί ας αντιμετωπίσουμε και τη φετινή διαδικασία των Πανελλαδικών χωρίς φόβο αλλά με θάρρος. Και ας έχουμε στο μυαλό μας το καλό, για κάθε έναν ατομικά ανάλογα με το τι θέλει, αποτέλεσμα.
Καλή τύχη και καλά αποτελέσματα σε όλους!
Χάρης Τσούλας
Φιλόλογος, Καθηγητής Φροντιστηριακής Μέσης Εκπαίδευσης
Μέλος Δ.Σ. Παγκοσμίου Πολιτιστικού Ιδρύματος Ελληνισμού της Διασποράς
Συντονιστής για θέματα Επικοινωνίας και Ανίχνευσης Εκπαιδευτικών Αναγκών Μελών Ε.Κ.Ο της Γραμματείας Ειδικών Κομματικών Οργανώσεων ΝΔ
Αντιπρόεδρος στην τοπική οργάνωση ΝΔ Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας
