«Αν αλλάξουμε τα ονόματα, αλλάζουν και τα πράγματα;», του Σωτήρη Παπαδέα

Εμείς οι άνθρωποι από αρχαιοτάτων χρόνων πιστεύουμε πως με τα ονόματα επηρεάζουμε και τα πράγματα. Για παράδειγμα πιστεύουμε πως, αν ευχηθούμε σε κάποιον «να ζήσει χρόνια πολλά και καλά», θα μακροημερεύσει και θα ευτυχήσει. Κάποιος εντούτοις θα είχε για το θέμα αυτό διαφορετική εξήγηση και θα παρατηρούσε πως απλά ανταλλάσσουμε ευχές από συνήθεια και τυπική ευγένεια. Εγώ απλώς θα παρατηρούσα: Τι ωραία που θα ήταν η ζωή μας, αν μπορούσαμε πράγματι ν’ αλλάζουμε τα πράγματα αλλάζοντας τα ονόματα;

Πάντως, όπως και να έχουν τα πράγματα, δηλ. είτε «πιάνουν» οι αλλαγές των ονομάτων και αλλάζουν και τα πράγματα, είτε όχι, προτείνω στις δημοτικές αρχές να δοκιμάσουμε το «κόλπο» στη περίπτωση των πεζοδρομίων. Απ’ ότι φαίνεται η ονομασία «πεζοδρόμιο», που δίνουμε στο δημόσιο αυτό χώρο μεταξύ της οικοδομικής γραμμής και του καταστρώματος του δρόμου, ο οποίος προορίζεται για την κίνηση των οχημάτων, έχει χάσει πλέον τη «δύναμή» της. Δεν επηρεάζει πια την πραγματικότητα. Και γιατί έχω αυτή την υποψία; Τι λέει εν προκειμένω το «όνομα» πεζοδρόμιο; Δεν λέει «δρόμος για τους πεζούς»;

Βλέπετε να είναι «τη σήμερον ημέρα» τα «πεζοδρόμια» «δρόμοι για τους πεζούς»;

Πριν λοιπόν οι δημοτικοί άρχοντες επαναφέρουν τη γλωσσική «νομιμότητα», ξανακάνοντας τους δημόσιους αυτούς χώρους μεταξύ της οικοδομικής γραμμής και του καταστρώματος του δρόμου στην κυριολεξία πεζοδρόμια, απομακρύνοντας παράνομα τραπεζοκαθίσματα, παρκαρισμένα οχήματα (κυρίως αυτά), εγκαταλελειμμένα οικοδομικά υλικά, πρόχειρες αποθήκες των παρακειμένων οικιών και ό,τι άλλο βάλει ο νους του κάθε αυθαιρετούντος συμπολίτη μας ή ακόμη και μεταθέτοντας τη θέση των κάδων απορριμμάτων εις βάρος του καταστρώματος του δρόμου, πριν όλα αυτά τα χρονοβόρα και κοπιώδη και δυνάμενα να προκαλέσουν τριβές και αντιμαχίες, ας δοκιμάσουμε να αλλάξουμε το όνομα, μπας και αλλάξουν και τα πράγματα.

Προτείνω λοιπόν μεταξύ σοβαρού και σοβαρού να ονομάσουμε τους δημόσιους αυτούς χώρους μεταξύ της οικοδομικής γραμμής και του καταστρώματος του δρόμου πεζομονοδιαδρόμους. Και στηρίζω αμέσως την πρόταση μου. Η προσθήκη του επιθέτου «μονός», που έχει ισχυρή σημασία (μονοκράτορας, μονομάχος, μονοδιάστατος κ.τ.τ), δίνει άλλη δυναμική στη λέξη. Η πρόθεση «διά» προσθέτει αρκετή μεγαλοπρέπεια. Τέλος η αλλαγή του γραμματικού γένους από ουδέτερο σε αρσενικό θα αποδώσει στο νέο όρο μια άλλη διάσταση, πιο επιβλητική. Ας κάνουμε επιτέλους μια δοκιμή. Μονοπεζοδρόμους ή πεζομονοδρόμους. Δέχομαι και προτάσεις!

Σωτήρης Παπαδέας, φιλόλογος