Ειρήνη Κασελίμη: Οι επιπτώσεις της πανδημίας Covid-19 στα παιδιά
Γράφει η Ειρήνη Κασελίμη, Φιλόλογος, κάτοικος Νέας Φιλαδέλφειας
Τα αυξανόμενα κρούσματα του νέου τύπου κορωνοϊού Covid -19 και ο παγκόσμιος χαρακτήρας που έχει λάβει η μετάδοσή του έχουν προκαλέσει ανησυχία στη διεθνή κοινότητα. Το κλείσιμο των σχολείων ήταν από τα πρώτα προληπτικά μέτρα με σκοπό την πρόληψη της εξάπλωσης του ιού.
Οι γονείς σήμερα ανησυχούν για το τι θα συμβεί, πολλοί από αυτούς πλήττονται επαγγελματικά ή καλούνται να δουλέψουν κάτω από πραγματικά αντίξοες συνθήκες, καλούνται όχι μόνο να κατανοήσουν για τους ίδιους τι συμβαίνει και να διαχειριστούν τη νέα συνθήκη, αλλά και να αντεπεξέλθουν σε μια δύσκολη κατάσταση: να εξηγήσουν στα παιδιά τι είναι ο κορωνοϊός Covid-19, για ποιο λόγο πρέπει να μείνουν στο σπίτι, και να βρουν τρόπους να σχετιστούν και να επικοινωνήσουν με τα παιδιά τους με διαφορετικό τρόπο, να κρατήσουν τα παιδιά στο σπίτι χωρίς να βαριούνται, να ανακαλύψουν μαζί με τα παιδιά δημιουργικές δραστηριότητες.
Πολύ λίγα παιδιά ευτυχώς σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα έχουν αρρωστήσει, με ελαφριά συμπτώματα, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να είναι φορείς ή ασυμπτωματικοί ασθενείς.
Στο πλαίσιο της ψυχολογικής επιβάρυνσης τα παιδιά επηρεάζονται από:
- την καραντίνα – μελέτες έχουν δείξει πως τα παιδιά που έχουν ζήσει σε συνθήκες καραντίνας εμφανίζουν συμπτώματα μετατραυματικού stress 4 φορες περισσότερο από παιδιά που δεν έχουν μπει σε καραντίνα
- τη ψυχολογική διάθεση των γονιών και των σημαντικών άλλων που σχετίζονται με το παιδί
- τη συναισθηματική διαθεσιμότητα των γονιών
Οι γονείς έχουν την τάση να πιστεύουν ότι τα παιδιά δεν αντιλαμβάνονται τις αλλαγές και το διάχυτο άγχος που επικρατεί στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα, και τείνουν να παραγνωρίζουν την μεγάλη παρατηρητικότητά τους και ευαισθησία τους προς ό,τι συμβαίνει γύρω τους, ένας μηχανισμός άμυνας που προστατεύει τους γονείς να διατηρούν την ψυχραιμία τους αλλά δεν βοηθάει τα παιδιά που μπορεί να νιώσουν ότι δεν τα καταλαβαίνουν και να νιώθουν αβοήθητα.
Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην ψυχική πίεση που βιώνουν τα άτομα που τα φροντίζουν. Η ψυχική πίεση και το άγχος των γονιών μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα τους να διατηρήσουν σταθερό το επίπεδο λειτουργίας τους και επηρεάζει και τα συναισθήματα τους. Τις περισσότερες φορές τα παιδιά δεν μπορούν να μιλήσουν για τον φόβο τους και την αναστάτωση τους.
Για το λόγο αυτό τα παιδιά συνήθως αντιδρούν σε αυτές τις καταστάσεις:
Συχνά κλάματα,
υπερκινητικότητα,
δυσκολίες στον ύπνο και κατά τη διάρκεια του ύπνου, εφιάλτες,
προσκόλληση προς τους σημαντικούς άλλους,
φόβος αποχωρισμού από τους σημαντικούς άλλους,
επαναλαμβανόμενο παιχνίδι (μπορεί να επαναλαμβάνουν ξανά και ξανά κάτι που άκουσαν, μπορεί να επιδεικνύουν ιδιαίτερη φροντίδα για τις κούκλες τους ή τα χνουδωτά ζωάκια τους, πχ να τα κρύβουν, να τα σκεπάζουν)
επιθετικότητα προς τους γύρω τους,
έντονη έκφραση θυμού,
κλείσιμο,
απόσυρση από την αλληλεπίδραση
παλινδρόμηση σε μικρότερη ηλικία.
Για να μπορέσουν οι γονείς να προστατέψουν τα παιδιά θα πρέπει να βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία με τα παιδιά και να έχουν συνείδηση της συναισθηματικής κατάστασης τους. Οι σχέσεις επαναδιαπραγματεύονται σε όλα τα επίπεδα το ίδιο και η σχέση με τα παιδιά. Οι γονείς λειτουργούν για τα παιδιά ως το σταθερό πλαίσιο, ως το πλαίσιο που προσφέρει ασφάλεια, φροντίδα, παρηγοριά και ανακούφιση ειδικά σε περιόδους άγχους ανασφάλειας και κρίσεων.